Thông tư 88/2021/TT-BTC quy định chi tiết về chế độ kế toán dành cho hộ kinh doanh cá thể, cá nhân kinh doanh. Bài viết này sẽ làm rõ vấn đề thực hiện kế toán đối với hộ kinh doanh, bao gồm đối tượng áp dụng và cách thức thực hiện. Tải miễn phí các mẫu chứng từ, sổ sách kế toán excel cho hộ kinh doanh. Tâm An sẽ giải đáp chi tiết và đầy đủ những thắc mắc này, giúp các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh hiểu rõ hơn về đối tượng và phương pháp thực hiện chế độ kế toán.
Những hộ kinh doanh nào cần thực hiện chế độ kế toán?
1. Trường Hợp Nào Cần Thực Hiện Kế Toán Theo Thông Tư 88?
Điều 2 của Thông tư 88/2021/TT-BTC quy định rõ việc thực hiện chế độ kế toán áp dụng cho các đối tượng sau:
- Thứ nhất: Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh quy mô lớn. Xác định quy mô lớn dựa trên một trong hai điều kiện sau:
- Sử dụng trung bình từ 10 lao động trở lên, có tham gia bảo hiểm xã hội trong năm.
- Tổng doanh thu của năm trước liền kề từ 3 tỷ đồng trở lên đối với lĩnh vực nông – lâm – ngư nghiệp và công nghiệp, hoặc từ 10 tỷ đồng trở lên đối với lĩnh vực thương mại và dịch vụ.
- Thứ hai: Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh chưa đạt quy mô lớn nhưng tự nguyện thực hiện kê khai và nộp thuế theo phương pháp kê khai.
Tóm lại, các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh lựa chọn phương pháp kê khai để tính thuế đều phải tuân thủ chế độ sổ sách kế toán.
➤ Xem thêm: Cách tính thuế cho hộ kinh doanh cá thể.
2. Lộ Trình Thay Đổi: Từ Thuế Khoán Sang Chế Độ Kế Toán
Nghị định 70/2025/NĐ-CP và Nghị quyết 198/2025/QH15 đã vạch ra lộ trình cụ thể như sau:
- Từ ngày 01/07/2025, các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên và đang nộp thuế theo phương pháp khoán bắt buộc chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai, dựa trên doanh thu thực tế.
- Từ ngày 01/01/2026, chính thức bãi bỏ phương pháp thuế khoán, tất cả các hộ kinh doanh cá thể phải áp dụng phương pháp kê khai.
>> Theo đó, từ năm 2026, phương pháp thuế khoán sẽ không còn tồn tại. Các hộ kinh doanh phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán đầy đủ (ghi chép doanh thu, chi phí…) và sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.
–—– Hiện nay, cơ quan thuế đang có kế hoạch phân loại hộ kinh doanh thành 4 nhóm dựa trên mức doanh thu hàng năm. Mục tiêu là quản lý thuế hiệu quả hơn và từng bước hỗ trợ các hộ kinh doanh chuyển đổi sang phương pháp kê khai, thực hiện chế độ sổ sách kế toán và sử dụng hóa đơn. Chi tiết như sau:
| Nhóm | Doanh thu/năm | Yêu cầu xuất hóa đơn | Chế độ kế toán |
|---|---|---|---|
| Nhóm 1 | Dưới 200 triệu | Khuyến khích sau khi bỏ phương pháp thuế khoán | Chế độ kế toán đơn giản, sử dụng phần mềm của Bộ Công Thương (BCT) |
| Nhóm 2 | Từ 200 triệu – dưới 1 tỷ | Khuyến khích sử dụng (lộ trình áp dụng từ năm 2027 – 2028) | Chế độ kế toán đơn giản, sử dụng phần mềm của BCT |
| Nhóm 3 | Từ 1 tỷ – dưới 10 tỷ, hoặc 1 tỷ – 3 tỷ (xây dựng, công nghiệp, nông nghiệp) | Bắt buộc sử dụng hóa đơn | Chế độ kế toán đơn giản, sửa đổi theo Thông tư 88/2021/TT-BTC |
| Nhóm 4 | Từ 10 tỷ trở lên | Bắt buộc sử dụng hóa đơn | Chế độ kế toán áp dụng theo Thông tư 88/2021/TT-BTC |
Tổ chức công tác kế toán cho hộ kinh doanh như thế nào?
Điều 3 của Thông tư 88/2021/TT-BTC quy định như sau:
- Chủ hộ kinh doanh có quyền tự quyết định người làm kế toán. Người này cần có kiến thức về nghiệp vụ kế toán, có thể là người thân (bố, mẹ, vợ, chồng, con cái hoặc anh chị em) hoặc người được thuê. Họ có thể kiêm nhiệm các công việc quản lý, thủ kho, thủ quỹ, mua bán tài sản và đảm nhiệm luôn vai trò kế toán cho hộ kinh doanh.
- Hộ kinh doanh được lựa chọn thực hiện chế độ kế toán theo hướng dẫn của Thông tư 88/2021/TT-BTC hoặc áp dụng chế độ kế toán của doanh nghiệp siêu nhỏ nếu phù hợp với nhu cầu và đặc điểm hoạt động.
- Hộ kinh doanh có thể vận dụng các quy định tại Điều 41 Luật Kế toán và từ Điều 9 đến Điều 17 Nghị định số 174/2016/NĐ-CP để bảo quản và lưu trữ tài liệu kế toán, phục vụ việc xác định nghĩa vụ thuế và công tác quản lý của cơ quan thuế.
>> Tham khảo: Dịch vụ kế toán trọn gói cho hộ kinh doanh – Chỉ 600.000đ
Chế độ kế toán chi tiết dành cho hộ kinh doanh kê khai
1. Chứng Từ Kế Toán:
➧ Mẫu Chứng Từ và Cách Lập
Hộ kinh doanh áp dụng mẫu và phương pháp lập chứng từ kế toán theo Thông tư 88/2021/TT-BTC:
| STT | Tên chứng từ | Mẫu áp dụng |
|---|---|---|
| 1 | Phiếu thu | Mẫu số 01-TT |
| 2 | Phiếu chi | Mẫu số 02-TT |
| 3 | Phiếu nhập | Mẫu số 03-VT |
| 4 | Phiếu xuất | Mẫu số 04-VT |
| 5 | Bảng thanh toán tiền lương và thu nhập lao động | Mẫu số 05-LĐTL |
Mẫu chứng từ kế toán hộ kinh doanh: (Download link here – adjust as needed)
➧ Nội Dung Bắt Buộc Của Chứng Từ
Chứng từ kế toán phải có đầy đủ các thông tin chính sau:
- Tên, số hiệu của chứng từ.
- Ngày, tháng, năm lập chứng từ.
- Tên, địa chỉ của người/tổ chức lập chứng từ.
- Tên, địa chỉ của người/tổ chức nhận chứng từ.
- Nội dung nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh.
- Số lượng, đơn giá, số tiền (ghi bằng số), tổng số tiền (ghi bằng số và bằng chữ).
- Chữ ký, họ tên của người lập, người duyệt và các bên liên quan.
- Các nội dung khác tùy thuộc vào loại chứng từ.
➧ Quy Định Lập, Lưu Trữ và Ký Chứng Từ
- Lập chứng từ cho mỗi nghiệp vụ phát sinh, chỉ được lập một lần.
- Nội dung phải rõ ràng, đầy đủ, chính xác theo mẫu.
- Không viết tắt, tẩy xóa, sửa chữa. Dùng bút mực, số và chữ viết liên tục, không ngắt quãng, chỗ trống gạch chéo.
- Nếu viết sai, phải hủy bỏ bằng cách gạch chéo.
- Lập đủ số liên theo quy định.
- Người lập, duyệt, liên quan chịu trách nhiệm về nội dung.
- Chứng từ điện tử phải được mã hóa để bảo mật thông tin trong quá trình truyền nhận.
2. Sổ Kế Toán:
Dưới đây là danh sách 7 loại sổ sách hộ kinh doanh sử dụng theo Điều 5 Thông tư 88/2021/TT-BTC:
| STT | Tên sổ kế toán | Mẫu áp dụng |
|---|---|---|
| 1 | Sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ | Mẫu số S1- HKD |
| 2 | Sổ chi tiết vật liệu, dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa | Mẫu số S2-HKD |
| 3 | Sổ chi phí sản xuất, kinh doanh | Mẫu số S3-HKD |
| 4 | Sổ theo dõi nghĩa vụ thuế với NSNN | Mẫu số S4-HKD |
| 5 | Sổ theo dõi thanh toán lương và các khoản nộp | Mẫu số S5-HKD |
| 6 | Sổ quỹ tiền mặt | Mẫu số S6-HKD |
| 7 | Sổ tiền gửi ngân hàng | Mẫu số S7-HKD |
Mẫu sổ sách kế toán hộ kinh doanh excel: (Download Link here – Adjust as needed)
➧ Nội Dung Cơ Bản Của Sổ Kế Toán
- Tên hộ kinh doanh.
- Tên sổ, ngày tháng năm ghi sổ.
- Số hiệu, ngày tháng năm của chứng từ.
- Tóm tắt nội dung nghiệp vụ.
- Số tiền phát sinh.
- Số dư đầu kỳ, phát sinh trong kỳ, số dư cuối kỳ.
- Chữ ký người lập sổ và người đại diện.
- Đóng dấu giáp lai, đánh số trang.
➧ Mở Sổ, Khóa Sổ
- Mở sổ vào đầu kỳ kế toán năm hoặc từ ngày thành lập.
- Khóa sổ vào cuối kỳ kế toán trước thời điểm lập báo cáo tài chính.
➧ Ghi Sổ Kế Toán
- Thực hiện theo trình tự thời gian, đầy đủ, liên tục từ khi mở sổ. Phản ánh trung thực, chính xác thông tin từ chứng từ.
- Được ghi bằng phương tiện điện tử, nhưng phải đảm bảo tuân thủ quy định về sổ kế toán.
➧ Lưu Trữ Sổ Kế Toán
- In ra giấy và đóng thành quyển riêng cho từng kỳ kế toán năm sau khi khóa sổ.
- Nếu chỉ lưu trữ điện tử, phải đảm bảo tra cứu được trong thời hạn lưu trữ và bảo mật thông tin.
➧ Sửa Sổ Kế Toán
- Tuân thủ theo Điều 27 Luật Kế toán 2015.
3. Doanh Thu, Chi Phí và Nghĩa Vụ Thuế
Theo Điều 6 Thông tư số 88/2021/TT-BTC, việc xác định doanh thu, chi phí và nghĩa vụ thuế cho từng lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh được thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế, cụ thể là Thông tư 40/2021/TT-BTC.
Kỳ nộp báo cáo của hộ kinh doanh thực hiện chế độ kế toán
Điều 11 Thông tư 40/2021/TT-BTC cho phép hộ kinh doanh lựa chọn kê khai thuế theo tháng hoặc quý.
Tiêu chí xác định kỳ nộp báo cáo dựa trên Điều 9 Nghị định 126/2020/NĐ-CP:
- Kê khai theo tháng: Nếu tổng doanh thu năm trước trên 50 tỷ đồng.
- Kê khai theo quý: Nếu tổng doanh thu năm trước từ 50 tỷ đồng trở xuống.
Thời hạn nộp báo cáo:
- Tháng: Chậm nhất là ngày 20 của tháng tiếp theo. (Ví dụ: Tháng 6/2025 chậm nhất là ngày 20/07/2025).
- Quý: Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên quý tiếp theo. (Ví dụ: Quý III/2025 chậm nhất là ngày 30/10/2025).
Các câu hỏi thường gặp về kế toán cho hộ kinh doanh
1. Trường Hợp Nào Không Cần Mở Sổ Sách Kế Toán?
Theo Điều 2 Thông tư 88/2021/TT-BTC, chỉ hộ kinh doanh quy mô lớn nộp thuế theo phương pháp kê khai hoặc hộ kinh doanh tự nguyện kê khai mới phải áp dụng chế độ kế toán.
2. Hộ Kinh Doanh Sử Dụng Những Loại Chứng Từ Nào?
- Mẫu số 01-TT: Phiếu thu.
- Mẫu số 01-TT: Phiếu chi.
- Mẫu số 03-VT: Phiếu nhập.
- Mẫu số 04-VT: Phiếu xuất.
- Mẫu số 05-LĐTL: Bảng thanh toán tiền lương và thu nhập lao động.
3. Ai Có Thể Là Kế Toán Của Hộ Kinh Doanh?
Có thể là người thân (bố, mẹ, vợ, chồng, con cái hoặc anh chị em) hoặc người được thuê, có thể kiêm nhiệm các công việc quản lý, thủ kho, thủ quỹ, mua bán tài sản.
4. 7 Loại Sổ Sách Kế Toán Phải Sử Dụng?
- Mẫu số S1- HKD: Sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ.
- Mẫu số S2-HKD: Sổ chi tiết vật liệu, dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa.
- Mẫu số S3-HKD: Sổ chi phí sản xuất, kinh doanh.
- Mẫu số S4-HKD: Sổ theo dõi nghĩa vụ thuế với NSNN.
- Mẫu số S5-HKD: Sổ theo dõi thanh toán lương và các khoản nộp.
- Mẫu số S6-HKD: Sổ quỹ tiền mặt.
- Mẫu số S7-HKD: Sổ tiền gửi ngân hàng.
➤➤ Tải miễn phí: Mẫu sổ sách kế toán hộ kinh doanh excel
5. Hộ Kinh Doanh Có Phải Nộp Báo Cáo Tài Chính Không?
Không. Chỉ cần nộp báo cáo theo tháng hoặc quý, không cần nộp báo cáo tài chính năm như doanh nghiệp.
Như vậy, các hộ kinh doanh mới thành lập chọn nộp thuế theo phương pháp kê khai có thể chọn kê khai theo quý và không cần nộp báo cáo tài chính năm như doanh nghiệp.
Tâm An đã cung cấp hướng dẫn chi tiết về chế độ kế toán cho hộ kinh doanh. Nếu cần tư vấn thêm, hãy để lại câu hỏi dưới phần bình luận hoặc liên hệ: 0931.293.393
